Probiotica en melkzuurbacteriën

Een goede spijsvertering is essentieel voor onze immunitaire en mentale gezondheid. Het is niet voor niets dat men de darmmicrobiota het “tweede brein” noemt: in het spijsverteringssysteem bepaalt alles. Maar welke spelers zijn betrokken in dit proces? Vooral twee belangrijke actoren: probiotica, die onze darmflora beschermen – meestal in de vorm van melkzuurbacteriën – en spijsverteringsenzymen, die voedsel afbreken. Vandaag leggen we je uit hoe je dankzij probiotica en melkzuurbacteriën goed kunt verteren.

Melkzuurbacteriën, wat zijn dat?

Een melkzuurbacterie is een bacterie die melkzuur produceert door het fermenteren van suikers (vooral lactose). Dit gebeurt in afwezigheid van zuurstof, want zuurstof vernietigt melkzuurbacteriën. Alle probiotica zijn melkzuurbacteriën, maar niet alle melkzuurbacteriën zijn probiotica.

Waar dienen probiotica voor?

Probiotica zijn micro‑organismen die in onze dikke darm leven. Onze microbiota, of darmflora, bestaat uit miljarden commensale (niet‑pathogene) bacteriën die in symbiose leven en zorgen voor een essentieel evenwicht in onze spijsvertering.

Deze microorganismen helpen bij de afbraak van hardnekkige stoffen zoals vezels en produceren korte‑keten vetzuren (zoals propionaat en butyraat), die essentieel zijn voor de gezondheid van colonocyten. Ze hebben een cruciale rol bij de bescherming van ons lichaam, door de darmwand te verdedigen tegen virussen.

Het voordeel van probiotica is dat je ze kunt verkrijgen via voeding of supplementen. Bij een tekort of dysbiose kun je supplementeren. Het zijn levende melkzuurbacteriën die je terugvindt in gefermenteerde producten zoals yoghurt, kefir, azijn, miso en bepaalde kazen.

Wat is de rol van spijsverteringsenzymen?

Zoals de naam zegt, zijn dit eiwitten essentieel voor onze spijsvertering. Hun voornaamste taak is voedsel afbreken zodat het beter verteerbaar wordt. Hoe? Door de chemische reacties versnellen die voedsel omzetten in energie, dus ze verbreken moleculaire bindingsstructuren waardoor de voedingsstoffen verder het spijsverteringssysteem in kunnen.

Er zijn verschillende spijsverteringsenzymen, afhankelijk van het type voedsel, de behoefte en de locatie van de reactie. Ze zitten in ons speeksel, maar ook in organen zoals de lever, de pancreas en de galblaas. Typen enzymen:

• Amylase: breekt koolhydraten af

• Protease: breekt eiwitten af

• Lipase: breekt lipiden (vetten) af

• Lactase: breekt lactose (melksuiker) af

• Cellulase: breekt cellulose (in rauwe groenten) af

Deze enzymen komen ook van nature voor in rauwe groenten, zaden, oplosbare vezels en gefermenteerde voedingsmiddelen.

Spijsverteringsenzymen versus probiotica: wat is het verschil?

Enzymen en probiotica werken in symbiose, maar hun werking verschilt.

• Enzymen zijn katalysatoren – ze versnellen de chemische afbraak van voedsel in de maag en dunne darm.

• Probiotica ondersteunen de afbraak van niet-gegeten voedsel, dat enzymen ontlopen en vooral in de dikke darm verteerd wordt.

Ons lichaam produceert zelf spijsverteringsenzymen, maar probiotica moeten van buitenaf komen: via gefermenteerd voedsel of supplementen.

Waarom probiotica én enzymen innemen?

Talrijke studies tonen aan dat zowel probiotica als spijsverteringsenzymen de spijsvertering en nutriëntenabsorptie verbeteren.

Symptomen zoals gasvorming, krampen, constipatie en diarree treden op wanneer vetten, koolhydraten of vezels moeilijk verteerbaar zijn. Dit kan op elk punt in de spijsvertering gebeuren, bij enzymen én probiotica.

Een verstoorde spijsvertering tast niet alleen het levenscomfort aan, maar beïnvloedt ook de kwaliteit van onze immuunbarrière. Een disbalans in de darmflora irriteert de slijmvliezen en darmwand en verhindert opname van micronutriënten zoals vitaminen, mineralen en antioxidanten.

Door de darmflora te herstellen — verstoord door slechte voeding, ziekte of medicatie — helpen probiotica pathogene bacteriën onder controle te houden, ondersteunen ze de immuniteit en verminderen ze winderigheid door vezels af te breken.

Bij spijsverteringsproblemen, intoleranties of enzymtekort kun je baat hebben bij een gecombineerde aanvulling van probiotica en spijsverteringsenzymen.

Welke supplementen kiezen?

Om de spijsvertering te optimaliseren is een gecombineerde aanpak aanbevolen. Door enzymen en probiotica te gebruiken, verbeter je de gastro-intestinale gezondheid als geheel.

• Voor enzymen kies je best een mix (lipase, amylase, protease, lactase en cellulase), zodat je alle voedselgroepen efficiënt kunt verteren. Bij specifieke gevoeligheden concentreer je op het bijbehorende enzym.

• Neem enzymen idealiter aan het begin van de maaltijd, regelmatig, zodat ze optimaal werken. Ze verlaten de dunne darm samen met de chymus en zijn niet actief voor de volgende maaltijd.

• Voor probiotica gelden eenvoudige richtlijnen: effectieve formules bevatten meer dan 5 miljard levende microorganismen uit minstens vier verschillende stammen. Door onze unieke darmflora is een breed scala aan stammen belangrijk.

  • Lactobacillus: helpt bij diarree en bevordert vaginale gezondheid

  • Bifidobacterium: bevordert spijsvertering en nutriëntopname

Deze twee stammen vormen de meerderheid van onze darmflora en zijn meestal goed getolereerd, zelfs door kinderen.